@article{Cren_Cren_2019, title={A cruz triunfal da Catedral de Nevers: técnica e exame de pintura}, volume={1}, url={https://medievalista.iem.fcsh.unl.pt/index.php/medievalista/article/view/66}, DOI={10.4000/medievalista.2321}, abstractNote={<p>A grande cruz de madeira policromada preservada na Catedral de Saint-Cyr et Sainte-Julitte em Nevers foi danificada com gravidade durante o bombardeamento de Julho de 1944. Restuarada e exposta numa cruz moderna em frente ao coro, a escultura sofreu uma nova queda em 2015. A conservação do trabalho, dirigida pelo DRAC-CRMH de Burdungy-Franche-Comté, foi precedida por uma fase de estudo técnico. Fizeram-se análises micro-estratigráficas, taxinómicas e radiométricas, bem como a dendrocronologia da cruz. A dendrocronologia da cruz de Nevers e a comparação com a datação por radiocarbono situaram a execução do trabalho no último quartel do século XII, confirmando que a. cruz e a escultura são contemporâneas. A qualidade da cruz triunfal de Nevers é ainda mais destacada com esta datação, que dá testemunho da riqueza dos contributos formais na Borgonha no século XII.</p> <p> </p> <p><strong>Referências bibliográficas</strong></p> <p><strong>Fontes impressas</strong></p> <p>BALLESTREM, Agnes; PUISSANT, Martine – “La croix triomphale de l’église de Saint-Denis à Forest. Essai d’identification, examen et traitement”. <em>Bulletin IRPA</em>, XIII. Bruxelles, 1971/72.</p> <p>BEER, Manuela – <em>Triumphkreuze des Mittelalters. Ein Beitrag zu Typus und Genese im 12. Und 13. Jahrhundert.</em> Ratisbone, 2005.</p> <p>BERTONI CREN, Nadia; CREN, Stéphane – “Note dal restauro del crocefisso di San Salvatore”. in PREZZOLINI, Carlo (ed.) – <em>Il crocifisso di Abbadia San Salvatore. Catechesi e Arte</em>. Montepulciano (Siena), 2010.</p> <p>CERVINI, Fulvio<em> – </em>“Di alcuni crocifissi trionfali del secolo XII nell’Italia Settentrionale”. <em>Arte Medievale</em>, VII, 2008, 1.</p> <p>CROSNIER, Abbé Augustin Joseph – <em>Monographie de la Cathédrale de Nevers</em>. Société Nivernaise Des Lettres. Nevers, 1854.</p> <p>FRODL, Walter – <em>Kunst in Südtirol</em>. München, 1960.</p> <p>FALK, Birgitta; HÜLSEN-ESCH, Andrea von (ed.) – <em>Mathilde, Glanzzeit des Essener Frauenstifts</em>. Essen, 2011.</p> <p>FRØYSAKER, Tine; KOLLANDSRUD, Kaja – “The Calvary group in Urnes Stave church, Norway: a technological examination”. in NADOLNY, Jilleen (ed.) – <em>Medieval Painting in Northern Europe. Techniques, analysis, art history</em>. London, 2006.</p> <p>HOFFMANN, Konrad (ed.) – <em>The Year 1200</em>. The Centennial exhibition at Metropolitan Museum of Art, the Cloisters. New York, 1970.</p> <p>MOR, Luca – “Anno 1205 circa: la Croce trionfale di Gries”. in CANTONE, Valentina; FUMIAN, Silvia (ed.) – <em>Le Arti a confronto con il Sacro. Metodi di ricerca e nuove prospettive d’indagine in ottica interdisciplinare</em>. Padova, 2009.</p> <p>MÜLLER, Theodor – “Ein romanicher Crocifixus aus Tirol”. <em>Pantheon</em>, LIV, 1974.</p> <p>MÜLLER, Theodor – <em>Gotische Skulptur in Tirol</em>. Bozen-Innsbruck-Wien, 1976.</p> <p>NADOLNY, Jilleen (ed.) – <em>Medieval Painting in Northern Europe. Techniques, analysis, art history</em>. London, 2006.</p> <p>NYBORG, Ebbe – “Danish Panel Painting until c. 1300”. in NADOLNY Jilleen (ed.) – <em>Medieval Painting in Northern Europe. Techniques, analysis, art history</em>. London, 2006.</p> <p>PAWLIK, Anna – “Mathildes Gedächtnisstiftung in Aschaffenburg”. in FALK, Birgitta; HÜLSEN-ESCH, Andrea von (ed.) – <em>Mathilde, Glanzzeit des Essener Frauenstifts</em>. Essen, 2011.</p> <p>PLAHTER, Unn – “The Crucifix from Hemse. Analyses of the Painting Technique”. <em>Maltechnik Restauro,</em> 1. München, 1984.</p> <p>RASMO, Nicolò – “Note sulla scultura medioevale atesina”, <em>Cultura Atesina</em>, I, 1947.</p> <p>RASMO, Nicolò – “La scultura romanica nell’Alto Adige. Note e revisioni”, <em>Cultura Atesina</em>, VII, 1953.</p> <p>SAUERLÄNDER, Willibald – <em>Von Sens bis Strasburg. En beitrag zur kunstgeschichtlichen Stellung der Strasburger Querhausskulpturen</em>. Berlin, 1966.</p> <p>SERK DEWAIDE, Myriam; VERFAILLE, Simone – <em>Le vieux Bon Dieu de Tancrémont.</em> Bruxelles, 1987.</p> <p>SERCK DEWAIDE, Myriam M.; KOCKAERT, Leopold; VAN STRYDONCK, Marc; VERFAILLE, Simone – “Le vieux Bon Dieu de Tancrémont. Histoire et traitement”. <em>Bulletin de l’IRPA</em>, XXIII. Bruxelles. 1991.</p> <p>SERK DEWAIDE, Myriam – “Notre-Dame de Walcourt, une Vierge ottonienne et son revers du XIII° siècle. La statue en bois polychrome”. <em>Bulletin de l’IRPA</em>, 25. Bruxelles, 1993/94 (1996).</p> <p>SPADA PINTARELLI, Silvia – “Anonimo scultore 1205. Crocifisso, Bolzano vecchia parrocchiale di Gries”. in CASTELNUOVO, Enrico (ed.), <em>Imago Lignea. Sculture lignee nel Trentino dal XIII</em> <em>al XVI secolo</em>. Trento, 1989.</p> <p>TÅNGEBERG, Peter – <em>Holzskulptur und Altarschrein. Studien zu Form, Material und Technik</em>. München, 1989.</p> <p>TÅNGEBERG, Peter – “The Crucifix from Hemse”. <em>Maltechnik Restauro</em> 1, München, 1984.</p> <p>THOBY, Paul – <em>Le crucifix des origines au Concile de Trente. Étude iconographique</em>. Nantes, 1959.</p> <p>UGGLAS, Carl R. – <em>Gotlands medeltida träskulptur till och med höggotikens inbrott</em>. Stockholm, 1915.</p> <p><strong>Estudos</strong></p> <p>PRINCIVALLE, Alessandro – <em>Christ en croix en bois polychrome et ancienne croix de la cathédrale de Nevers. Rapport des analyses préalables à la restauration</em>. Montagnana, 2017.</p> <p>FRAITURE, Pascale – <em>Rapport de dendrochronologie, Nevers, Cathédrale Saint-Cyr-et-Sainte-Julitte, Croix d’un Christ en croix</em>. IRPA, Bruxelles, 2017.</p> <p>BOUDIN, Mathieu – <em>Radiocarbon dating report, Cathédrale de Nervers, Croix du Christ, Statue du Christ</em>. IRPA, Bruxelles, 2017.</p>}, number={26}, journal={Medievalista}, author={Cren, Nadia Bertoni and Cren, Stéphane}, year={2019}, month={Jul.} }